πανενθεϊσμός

Θεολογική μεταφυσική θεωρία, σύμφωνα με την οποία το παν βρίσκεται στη θεϊκή ενέργεια. Κατά τη θεωρία αυτή ο θεός και ο κόσμος δεν ταυτίζονται, όπως υποστηρίζει ο πανθεϊσμός, αλλά ο κόσμος περιέχεται στον θεό, χωρίς η θεία ουσία να εξαντλείται στον κόσμο. Ο θεός νοείται ως μία συνθετική ενότητα, στην οποία ανήκουν πολλά όντα, χωρισμένα ανάμεσά τους. Το άθροισμα των όντων αυτών δεν αποτελεί τον θεό, ούτε και ο ίδιος ταυτίζεται με αυτά. Οπαδοί του π. ήταν οι Φέχνερ, Φίχτε, Λότσε, Βουντ, Πάουλσεν και Όικεν.

* * *

ο

(φιλοσ.) θεολογική και φιλοσοφική αντίληψη κατά την οποία το παν, ολόκληρος ο κόσμος εμπεριέχεται στον Θεό, ο οποίος είναι ενδοκοσμικός και συγχρόνως υπερβατικός.

[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. αγγλ. panentheism < παν-* + ἐν + θεϊσμός (< θεός)].